Fatura Ve İrsaliye Hakkında 20 Soru 20 Cevap
Fatura Ve İrsaliye Hakkında Sıkça Sorulan Sorular İçin Blog Yazımıza göz atın.
İrsaliye Nedir?
Satışı gerçekleşen malın, müşteriye ait adrese taşınmasında ya da aynı işletmeye ait işyerleri arasında taşınmasında düzenlenen belgeye sevk irsaliyesi denir.
Fatura Nedir?
Satıcı firma tarafından , alıcı firmaya hitaben düzenlenen , mal veya hizmetin satışının gerçekleştiriğini gösteren resmî vesikaya fatura denir.
İrsaliyeli Fatura Nedir
Fatura ve Sevk İrsaliyesini ayrı ayrı belgeler olarak tanzim etmek yerine, ikisinin de tek belgede tanzim edilmesi sonucu oluşturulan belgeye irsaliye denir.
Kimler Fatura Kesmek Zorundadır?
– Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar( şirketler, şahıs işletmeleri),
– Serbest meslek erbabı(avukatlar, doktorlar, muhasebeciler vs),
– Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlar (ayakkabı tamircisi, berber vs)
– Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler,
– Vergiden muaf esnaf (pazarcılar, seyyar satıcılar).
Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.
2019 yılı itibari ile fatura düzenleme sınırı 1.200 TL dir.
Fatura’da Bulunması Zorunlu Olan Bilgiler Nelerdir?
Fatura düzenlerken, faturada yer alması gereken bazı bilgiler vardır. Bunlar;
- Müşterinin borçlandığı meblağ,
- Düzenleme tarihi, Seri ve Sıra Numarası,
- Faturayı düzenleyenin ve müşterinin; adı veya ünvanı, adresi ve bağlı bulunduğu vergi dairesi ve vergi sicil numarası,
- Satılan Ürünlerin adı, miktarı, fiyatı ve varsa açıklaması,
- İrsaliyesi var ise , irsaliye numarası,
Fatura düzenlerken bazı hususlara dikkat etmek gerekir. Bunlar;
- Fatura seri numarasının müteselsil olması ve tarih ile paralel olarak sıra numarası artmalıdır. Yani A0012 numaralı fatura bugün kesildi ise, yarın A0011 numaralı fatura kesilemez. Kısacası fatura keserken , sıra atlanmamalıdır.
- Fatura, en az 1 adet asıl, 1 örnek olmak üzere en az 2 nüsha olarak basılmalıdır. İrsaliyeli faturalar ise, 3 nüsha olarak basılmalıdır ve 2 nüshası müşteriye verilmelidir. (Dileyen, daha fazla sayıda da basabilir.)
- Firma yetkilisi tarafından kaşelenip İmzalanması gerekmektedir.
- Fatura malın teslimi veya hizmetin ifasından itibaren en geç 7 gün içerisinde düzenlenmelidir. 7 gün kuralına ek olarak muhasebedeki dönemsellik ilkesine uygun şekilde hareket edilmelidir.
Açık Fatura Nedir? Kapalı Fatura Nedir?
Kanunlarda yer almamasına rağmen, ticari hayatın akışı içerisinde ortaya çıkan ve teamül olarak yerleşen bir kavramdır.
Açık Fatura: Satılan mal veya hizmet bedelinin, peşin olarak tahsil edilmediği(vadeli) satış yapıldığı durumlarda düzenlenen faturayı tanımlar.
Kapalı fatura: Satılan mal veya hizmet bedelinin, peşin olarak tahsil edildiği satış yapıldığı durumlarda düzenlenen faturayı tanımlar.
Açık fatura’da , satıcı, imzasını , faturanın üst kısmına atmakta iken, kapalı faturada , faturanın alt tarafına imza atmaktadır. Açık ve Kapalı fatura ayrımı , bu imzanın atıldığı konuma bakarak tespit edilir.
Vergi Us’ul Kanununda, her faturanın üst kısmına imza atılması zorunlu olarak belirtilmiştir. Fakat, açık-kapalı fatura kavramının piyasada çok yaygın olarak uygulanıyor olması, yargıtayın bu durumu dikkate alan içtihatlarda bulunmasına yol açmıştır. Bu nedenle açık-kapalı fatura hakkındaki tartışmalar yıllardır sürmektedir. Bu konuda; şirketlerin, mali müşavirlerine danışarak hareket etmesi faydalı olacaktır.
Tevkifatlı Fatura Nedir?
Tevkifatlı fatura farklı bir fatura türü değildir. İçerisinde en az bir tane tevkifata tabi satır bulunan faturalara verilen isimdir.Tevkifatlı faturanın normal faturadan farkı , faturaya konu olan KDV’nin, yönetmelikler tarafından belirlenen oranda(%50,%90 vs) alıcı ve satıcı arasında bölüştürülerek ikisinden de alınmasıdır.
Aaro’da tevkifatlı fatura oluşturmak için ek işlemler yapmanıza gerek yoktur. Stok kaydı oluşturulurken, bir defaya mahsus olarak stoğa ait vergi detayları (tevkifat oranı vs) girilerek kaydedilir. Daha sonra bu stok faturada kullanıldığında otomatik olarak tevkifat hesaplanır. Faturadaki tevkifatlı satırların kdv dahil toplamı 100₺’yi geçiyor ise tevkifat hesabı kesinleşir. 1000₺’nin altında kalır ise, tevkifat hesaplaması yapılmaz. Tüm süreçler Aaro Muhasebe Programı tarafından yönetilir. Dilerseniz Aaro tarafından hesaplanan oran ve tutarları değiştirebilirsiniz.
Tevkifatlı Faturalarda Alt Sınır Var Mıdır?
Yönetmeliklerce belirlenen, kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren her faturanın, tüm tevkifatlı satırları, KDV Dahil toplam bedeli 1000₺’yi aşmadığı takdirde, KDV tevkifata tabi tutulmayacaktır. Bir faturada tevkifata tabi ürünler ile tevkifata tabi olmayan ürünler aynı anda bulunabilir. Tevkifata tabi olmayan satırlar , tevkifat hesaplanması için gereken 1000₺’lik bedeli etkilemez.
İade Faturası Nedir?
İade faturası, müşteri tarafından alınan bir malın tamamının veya bir kısmının , satıcıya iadesi halinde düzenlenen bir faturadır. Yani müşteri tarafından, satıcıya hitaben kesilir. İade faturası kesilirken, iade edilen ürüne ait birim fiyatın değişmemesi gerekir. Satış fiyatının altında veya üzerinde iade edilmesi mümkün değildir. Ek olarak, bir ürünün iade edilecek miktarı, satış işleminde miktardan fazla olamaz.Daha az olabilir. Yani 100 adet alınan bir stok
Proforma Fatura Nedir? Proforma Faturanın Hangi Amaçla Kullanılır?
Proforma fatura, satılacak malın cinsi, fiyatı, satış şartları hakkında müşteriye bilgi vermek amacıyla tanzim edilen teklif faturasıdır.
Genelde ihracat işlemlerinde kullanılan bir fatura türüdür. Mali yükümlülüğü yoktur. Maliye tarafından onaylı belge basım usûllerine tabi değildir. Proforma fatura ile sevikat veya tahsilat yapılamaz. Proforma fatura’nın üzerinde “Proforma Fatura” ibaresi yer almalıdır.
Özetle, Proforma Fatura, ihracat yapan firmanın, müşterisine(ithalatçıya) sunduğu fiyat teklifi olarak tanımlanabilir.
Fatura Ne Zaman Düzenlenir? Mal Tesliminden Sonra Fatura Kesilebilir Mi?
Fatura malın teslimi veya hizmetin ifasından itibaren en geç 7 gün içerisinde düzenlenmelidir. 7 gün kuralına ek olarak muhasebedeki dönemsellik ilkesine uygun şekilde hareket edilmelidir.
İhracat Faturası Nedir?
İhracat, bir malın yürürlükteki ihracat mevzuatı ve gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasını veyahut Ekonomi Bakanlığı’nca ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış ve işlemleri ifade etmektedir. Bu kapsama giren satışlar neticesinde kesilen faturaya ihracat faturası denilmektedir.
İhracat İşlemlerinde Fatura Keserken Dikkat Edilecek Hususlar Nelerdir?
İhracat faturalarında, Türk Lirası cinsinden fatura oluşturma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bilindiği üzere, yurt içi satışlarda fatura bedelleri Türk lirası olmak zorunda veyahut döviz cinsinden gerçekleşmesi halinde mutlaka Türk lirası karşılığı belirtilmek zorunda olmasına karşın, ihracat faturalarında bu zorunluluk yoktur.
İrsaliye, Kaç Gün İçerisinde Faturalaştırılmalıdır?
Düzenlenen irsaliye, fiili sevk tarihinden itirabaren en geç 7 gün içerisinde faturalaştırılmalıdır. İrsaliye ve faturanın aynı ay içerisinde olması gerekmektedir. Bu sebepele, ay sonuna yakın tarihte oluşturulan irsaliyelerde , 7 günlük süre kuralı geçersiz olacak ve irsaliye içerisinde faturalaştırılacaktır.
Fatura İtiraz Süreleri Nelerdir?
Yeni Türk Ticaret Kanunu’na göre faturaya itiraz için gereken süre , bu faturanın alındığı tarihten itibaren 8 gündür.
8 Günlük süre ile ilgili meydana gelebilecek anlaşmazlıkları önlemek amacıyla, faturanın tesliminde imza alınması veya buna benzer delil sayılabilecek bir yola başvurulması faydalı olacaktır.
Fatura Kesilmesi Taraflar Arasında Borç-Alacak İlişkisi Doğurur Mu?
Faturanın düzenlenmesi, taraflar arasında borç-alacak ilişkisini doğurur. Fakat bunun ispat yükümlülüğü faturayı oluşturana aittir. Müşterinin 8 gün içerisinde itiraz etmemiş olması buna kanıt olamaz.
Konsinye Ne Demektir? Konsinye Satış Nedir?
Satış işleminin kesinleşmesi daha sonra gerçekleştirilmek üzere, malın müşteriye gönderilmesi ve mal bedelinin sonradan ödendiği bir satış ve ödeme yöntemidir.
Özetle, satıcı, mallarını müşterisine emanet olarak bırakmakta ve müşteri elindeki malları sattıktan sonra satıcıya ücret ödemektedir.
Mal sevkiyatında satış gerçekleşmiş olmaz. Malın mülkiyeti satıcıya aittir, müşteri , malların satış sorumluluğunu üstlenmektedir.
Konsinye Satışlarda Fatura ve İrsaliye Düzenleme Esasları Nelerdir?
Konsinye satışlarda, düzenlenen irsaliye ve faturalarda , bu faturanın konsinye olarak tanzim edildiğinot olarak yazılmalıdır.
Konsinye satışların iadesi, müşterinin satıcıya keseceği iade faturası ile gerçekleştirilir.